+31 85 400 1950 (Ma t/m vr 9:00-17:00)
of per e-mail info@hammer-fitness.nl
Schrijf ons een ticket in het serviceportaal of stuur een e-mail naar service@hammer-fitness.nl
Je hebt waarschijnlijk het kleurrijke logo op veel voedselverpakkingen gezien: de Nutri-Score. Dit scoresysteem heeft een revolutie veroorzaakt in de manier waarop je boodschappen doet in de supermarkt. De Nutri-Score wordt verondersteld je in één oogopslag informatie te geven over de voedingswaarden van voedingsmiddelen en je te helpen gezondere keuzes te maken. Maar hoe betrouwbaar is dit beoordelingssysteem eigenlijk?
In dit artikel lees je alles wat je moet weten over de Nutri-Score. We leggen uit wat het betekent, hoe het wordt berekend en welke voor- en nadelen het heeft. Je leert hoe je het correct kunt gebruiken bij het boodschappen doen en hoe het kan bijdragen aan een evenwichtige voeding. We kijken ook naar de toekomst van dit scoresysteem en hoe het zich zou kunnen ontwikkelen.
De Nutri-Score is een beoordelingssysteem voor voedingsmiddelen waarmee je in één oogopslag de voedingswaarde van bewerkte en verpakte producten kunt herkennen. Het is een voedingswaarde-etiketteringssysteem met vijf kleuren in een poging om de beoordeling van de voedingswaarde van voedsel te vereenvoudigen. Het doel van de Nutri-Score is om je begrijpelijke informatie te geven zodat je intuïtief de voedingskwaliteit van voedsel kunt beoordelen.
Dit systeem is ontwikkeld om u te helpen gezondere aankoopbeslissingen te nemen. Het stelt je in staat om de totale voedingswaarde van voedingsmiddelen binnen dezelfde productgroep te vergelijken, inclusief producten van verschillende fabrikanten. De bedoeling hiervan is om je te helpen snel een weloverwogen beslissing te nemen tussen gelijksoortig verpakte producten.
De Nutri-Score bestaat uit een eenvoudig ontwerp met een reeks letters van A tot E ondersteund door een kleurenschaal met verkeerslichten van donkergroen naar rood. Deze kleurenschaal en de letters zijn duidelijk zichtbaar op de voorkant van de voedselverpakking.
Zo werkt de classificatie:
De Nutri-Score vergelijkt en evalueert de algemene voedingswaarde of samenstelling van voedingsstoffen binnen een productgroep. Een product met een donkergroene A op het etiket heeft dus een gunstig voedingsprofiel binnen de relevante productcategorie, terwijl de voedingswaarde binnen de productcategorie afneemt naarmate de letters B, C, D en E elkaar opvolgen.
De Nutri-Score is ontwikkeld in Frankrijk en is gebaseerd op wetenschappelijke principes door voedingsdeskundigen uit Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Het systeem werd in maart 2017 door de Franse overheid geselecteerd na te zijn vergeleken met verschillende etiketteringsregelingen die door de industrie of detailhandelaren waren voorgesteld.
De Nutri-Score werd in januari 2018 in Frankrijk geïntroduceerd, aanvankelijk met vijf producten. Sindsdien is het aantal producten met de Nutri-Score gestaag toegenomen. Uit een onderzoek uit 2017 blijkt dat consumenten dit type voedingswaarde-etikettering bijzonder gemakkelijk te begrijpen vonden en vonden dat de Nutri-Score een positieve invloed kon hebben op hun voedingskeuzes.
De uitvoering wordt gecontroleerd door het Franse agentschap voor de volksgezondheid (Santé Publique France), een organisatie die onder het Franse ministerie van Volksgezondheid valt. Interessant is dat in Frankrijk het aandeel ongunstige D- of E-etiketten in de loop van de tijd aanzienlijk en statistisch significant toenam. Aan het einde van de onderzoeksperiode had bijna een vijfde van de geëtiketteerde producten een ongunstige beoordeling, terwijl in de referentieperiode slechts 11,8% van de producten een D- of E-etiket had.
De Nutri-Score is gebaseerd op een concept dat is ontwikkeld door de Britse Food Standards Agency. Dit model, ook bekend als het "WXYfm-model", werd in 2005 geëvalueerd door professor Mike Rayner. De Nutri-Score wordt berekend aan de hand van de voedingswaarde-informatie per 100g (of 100ml voor dranken) van een voedingsmiddel.
Het basisberekeningsalgoritme bestaat uit drie stappen:
In eenvoudige gevallen is de formule N-P. Er zijn echter enkele speciale gevallen waarin de berekening enigszins afwijkt.
De Nutri-Score houdt rekening met zowel positieve als negatieve voedingsstoffen voor een evenwichtige beoordeling.
Voedingsstoffen die een negatief effect hebben op de Nutri-Score:
Voedingsstoffen die een positief effect hebben op de Nutri-Score:
Het berekeningssysteem kent 0 tot 10 punten toe voor de energiewaarde en ingrediënten die in de voeding beperkt zouden moeten worden (verzadigd vet, suiker en zout). Voor heilzame ingrediënten waarvan de consumptie moet worden aangemoedigd, worden 0 tot 5 punten toegekend.
Om de waarde van het etiket van een bepaald product te bepalen, moet je de som van de punten voor de heilzame ingrediënten aftrekken van de som van de punten voor de ongewenste ingrediënten.
De eindscore kan liggen tussen -15 en +40. Hoe lager de score, hoe beter de voedingswaarde van het product. Op basis van deze totaalscore wordt het product ingedeeld in een van de vijf waardecategorieën (A tot E).
Hier is een overzicht van de categorisaties:
Met dit kleurcodesysteem kunt u eenvoudig de voedingskwaliteit van voedingsmiddelen bepalen en weloverwogen keuzes maken die voldoen aan uw gezondheids- en voedingsdoelen.
Het is belangrijk om te weten dat er specifieke rekenregels zijn voor bepaalde categorieën voedingsmiddelen, zoals kaas, toegevoegde vetten (bijv. plantaardige oliën of boter) en dranken. Voor deze categorieën wordt de score op een iets andere manier berekend.
Voor kaas wordt bijvoorbeeld altijd rekening gehouden met het eiwitgehalte, ongeacht de totaalscore voor de negatieve ingrediënten. Voor vetten wordt rekening gehouden met de verhouding tussen verzadigde vetzuren en het totale vetgehalte.
De Nutri-Score geeft je een algemene score voor een voedingsproduct op basis van zijn voedingswaarde. Een donkergroene "A" betekent dat het product een betere samenstelling heeft dan een product van hetzelfde type met een donkeroranje "E". Het betekent niet noodzakelijk dat een product met een A of B gezond is, maar het is een betere keuze dan een product van hetzelfde type met een oranje D.
De Nutri-Score heeft bewezen zeer effectief te zijn in het geven van snelle en intuïtieve informatie over de voedingskwaliteit van voedsel. In een consumentenonderzoek uitgevoerd door het Duitse Federale Ministerie van Voedsel en Landbouw (BMEL), beschreef 90% van de respondenten de Nutri-Score als "snel en intuïtief te begrijpen". Deze hoge mate van begrijpelijkheid is te danken aan het kleurgecodeerde systeem, dat je in één oogopslag kunt begrijpen.
De Nutri-Score gebruikt een kleurenschaal van donkergroen tot rood, gecombineerd met letters van A tot E. Deze visuele weergave is ontworpen om je direct inzicht te geven in de voedingswaarde van een product zonder dat je de voedingstabellen hoeft door te lezen. Speciaal voor consumenten die zich overweldigd voelen door de gestandaardiseerde voedingstabel, is de Nutri-Score ontworpen om een eenvoudige oplossing te bieden.
Een groot voordeel van de Nutri-Score is de mogelijkheid om producten binnen dezelfde categorie gemakkelijk met elkaar te vergelijken. U kunt bijvoorbeeld gemakkelijk verschillende soorten koekjes, yoghurt of frisdrank vergelijken, omdat de Nutri-Score verwijst naar 100 gram of 100 milliliter.
Deze vergelijkbaarheid helpt je om weloverwogen beslissingen te nemen en te herkennen welk product binnen een categorie de gunstigste voedingssamenstelling heeft.
Vooral verwerkte voedingsmiddelen hebben vaak complexe voedingsprofielen die moeilijk te begrijpen zijn.
De Nutri-Score heeft een belangrijke invloed op uw aankoopbeslissingen. Het is bedoeld als een stimulans om het winkelgedrag in supermarkten positief te beïnvloeden en de consumptie van ongezond voedsel op de lange termijn te verminderen.
De Nutri-Score volgt het principe van "nudging". Het biedt je een visuele stimulans die je aankoopbeslissing beïnvloedt, moedigt je aan om producten met het label A en B positiever waar te nemen en voor positievere opties te kiezen.
Ondanks de populariteit van de Nutri-Score bij veel consumenten en gezondheidsdeskundigen, is er ook kritiek geuit. Een van de belangrijkste punten van kritiek is de vereenvoudiging van complexe voedingsinformatie. Sommige tegenstanders beweren dat het reduceren van voeding tot een kleurcodepaneel consumenten niet genoeg informatie geeft om een weloverwogen beslissing te nemen.
De berekening van de Nutri-Score is gebaseerd op een algoritme dat rekening houdt met zowel "slechte" als "goede" categorieën. De "slechte" categorieën worden twee keer zo zwaar gewogen als de "goede" categorieën. Deze methode heeft tot kritiek geleid, vooral van de Italiaanse voedingsindustrie, die woedend was over de slechte beoordelingen van regionale producten zoals Parmigiano en Parmaham.
Een ander punt van kritiek is dat de Nutri-Score gebaseerd is op 100 gram of 100 milliliter, wat deels verklaart waarom een diepvriespizza (die ongeveer 400 gram weegt) beter zou kunnen scoren dan olijfolie, die meestal in druppels of kleine hoeveelheden wordt geserveerd.
Een ander belangrijk punt van kritiek op de Nutri-Score is het gebrek aan aandacht voor additieven en de mate van verwerking van voedingsmiddelen. Zoetstoffen zoals glucose-fructosestroop worden niet meegenomen in de berekening, evenmin als andere additieven die vaak worden gebruikt in bewerkte voedingsmiddelen.
Sommige critici beweren dat de Nutri-Score geen rekening houdt met andere gezondheidsdimensies van voedsel, zoals de aanwezigheid van additieven, residuen van pesticiden of de mate van verwerking. Dit komt omdat het wetenschappelijk onmogelijk zou zijn om al deze factoren in één enkel etiket op de voorkant van de verpakking te vangen.
Een mogelijke oplossing die wordt besproken is om extra informatie toe te voegen aan het huidige Nutri-Score-etiket, zoals "ultra-verwerkt"-etikettering.
Een ander punt van kritiek op de Nutri-Score is de kans op verkeerde interpretaties. Sommige critici beweren dat consumenten kunnen denken dat de producten met de hoogste score in onbeperkte hoeveelheden kunnen worden geconsumeerd, wat ertoe kan leiden dat ze meer consumeren dan hun aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.
Bovendien houdt de Nutri-Score in zijn huidige vorm geen rekening met de specifieke voedingsbehoeften van verschillende groepen consumenten, zoals jonge kinderen die meer vet in hun voeding nodig hebben dan volwassenen.
Het is belangrijk om te benadrukken dat de Nutri-Score niet bedoeld is als vervanging voor uitgebreide voedingsaanbevelingen, maar als aanvullend instrument. Terwijl voedingsaanbevelingen zich richten op de consumptie van brede 'generieke' voedselgroepen, geeft de Nutri-Score aanvullende informatie over de samenstelling van specifieke producten binnen deze groepen.
Het is duidelijk dat het debat rond de Nutri-Score doorgaat. Terwijl sommigen de eenvoud en effectiviteit prijzen, zien anderen ruimte voor verbetering. Als consument is het belangrijk dat u de Nutri-Score ziet als een hulpmiddel dat u kan helpen bij uw aankoopbeslissingen, maar dat u niet moet gebruiken als het enige criterium voor een gezond dieet.
Vanaf € 14,90
De Nutri-Score is primair ontworpen om u te helpen beslissingen te nemen binnen een geïntegreerd kader van nationaal voedingsbeleid en maatregelen. Het stelt u in staat om snel en gemakkelijk de voedingswaarde van verschillende producten binnen een productcategorie te vergelijken.
Het is echter belangrijk op te merken dat de onderliggende scoretabellen en het berekende puntentotaal specifiek zijn voor de productcategorie en variëren voor andere voedingsmiddelen, dranken, vetten en kazen. Dit zorgt voor een eerlijkere beoordeling binnen vergelijkbare productgroepen.
De Nutri-Score helpt je niet alleen om gezondere keuzes te maken binnen een voedselgroep, maar ook tussen vergelijkbare voedselgroepen (bijv. voedselgroepen die met hetzelfde doel of tijdens dezelfde maaltijd worden geconsumeerd). Dit vergroot uw vermogen om weloverwogen keuzes te maken.
Een belangrijk aspect van het Nutri-Score-systeem is de vrijwillige aard ervan. In de EU is het Nutri-Score systeem door verschillende lidstaten op vrijwillige basis ingevoerd. Dit betekent dat er momenteel geen wettelijke verplichting is om een Nutri-Score-etiket weer te geven.
De vrijwillige aard van het etiketteringsmodel betekent dat tot nu toe slechts een beperkt aantal voedingsmiddelen een Nutri-Score-etiket dragen. Dit kan leiden tot beperkingen, zoals blijkt uit een onderzoek van de consumentengroep UFC Que Choisir: "Marktleiders in de junkfoodsector weigeren koppig om het te vermelden op hun producten, die over het algemeen een lage score hebben."
De Nutri-Score is een waardevol hulpmiddel bij het maken van gezondere keuzes binnen het nationale voedingsbeleid en voedingsmaatregelen. Het is belangrijk om te begrijpen dat de Nutri-Score geen vervanging is voor algemene aanbevelingen voor de volksgezondheid, in het bijzonder voedingsrichtlijnen gebaseerd op de consumptie van voedselgroepen en gericht op een gezond voedingspatroon.
De voedingsaanbevelingen benadrukken de consumptie van onbewerkte of minimaal bewerkte voedingsmiddelen en het beperken van de consumptie van sterk bewerkte voedingsmiddelen, evenals de regelmatige consumptie van maaltijden met een geschikte samenstelling. De Nutri-Score vult deze aanbevelingen aan door je te helpen gezondere keuzes te maken binnen een voedselgroep en ook door vergelijkbare voedselgroepen met elkaar te vergelijken.
Het is belangrijk om te weten dat de Nutri-Score alleen gebaseerd is op de voedingswaarde van een voedingsmiddel en geen rekening houdt met andere factoren zoals additieven, dierenwelzijnsnormen of het gebruik van pesticiden. Desondanks kan het een nuttig hulpmiddel zijn om je te helpen bij het kiezen van voedingsmiddelen met een hogere voedingskwaliteit.
Het is aangetoond dat de Nutri-Score effectief is in het vergroten van het bewustzijn van de voedingskwaliteit van voedsel. Uit een onderzoek met Franse adolescenten bleek dat bijna alle respondenten (97,0%) op de hoogte waren van de Nutri-Score en meer dan 9 van de 10 vonden dat het gemakkelijk te begrijpen en gemakkelijk herkenbaar was op de verpakking van voedingsmiddelen. Opmerkelijk is dat 54% van de jongeren zei dat het label hun voedingskeuzes al had beïnvloed.
De Nutri-Score wordt constant verder ontwikkeld om beter aan te sluiten bij de nationale voedingsaanbevelingen. Begin 2024 zijn er belangrijke wijzigingen in het Nutri-Score-algoritme doorgevoerd. Deze updates zijn het resultaat van een uitgebreide herziening door het Wetenschappelijk Comité sinds begin 2021.
De herziening heeft geresulteerd in strengere scores voor suiker- en zoutgehalte. Dit betekent dat voedingsmiddelen met een relatief hoog suiker- en zoutgehalte nu minder gunstige beoordelingen krijgen. Deze aanpassing is in lijn met de algemene voedingsaanbevelingen en zal je helpen gezondere keuzes te maken.
Een andere belangrijke verandering betreft volkorenproducten. Producten met een hoog vezelgehalte kunnen nu beter worden onderscheiden van varianten met een lager vezelgehalte. Dit betekent dat verschillende soorten brood bijvoorbeeld significant verschillende waarderingen kunnen krijgen.
Er zijn ook nieuwe kenmerken voor oliën en vetten. Plantaardige oliën met een hoog gehalte aan voedingsgunstige onverzadigde vetzuren krijgen nu een betere beoordeling. Dit geldt ook voor noten, vette vis en producten die hiervan gemaakt zijn.
Interessant is dat wit vlees en witvleesproducten nu beter worden beoordeeld dan roodvleesalternatieven, wat in lijn is met de huidige voedingsaanbevelingen.
De effectiviteit van de Nutri-Score is onderwerp van intensief onderzoek en debat. Een onlangs gepubliceerd onderzoek door de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) bevestigde de effectiviteit van de Nutri-Score. Volgens dit onderzoek, dat werd ondersteund door de Europese Commissie, zou de Nutri-Score tussen 2023 en 2050 bijna twee miljoen gevallen van niet-overdraagbare ziekten in de EU kunnen voorkomen.
De onderzoekers geloven dat de invoering van de Nutri-Score de jaarlijkse uitgaven aan gezondheidszorg zou kunnen verminderen en de productiviteit van werknemers van alle leeftijden zou kunnen verbeteren in vergelijking met andere etiketteringssystemen op de voorkant van verpakkingen.
Er zijn echter ook kritische geluiden. Een recent onderzoek, gepubliceerd in PharmaNutrition, beweert dat de wetenschappelijke literatuur over de Nutri-Score bevooroordeeld is en dat er uitgebreider onafhankelijk onderzoek zou moeten worden uitgevoerd. De onderzoekers schreven dat de meeste onderzoeken die de effectiviteit van de Nutri-Score ondersteunen werden uitgevoerd door de ontwikkelaars van het systeem, terwijl de meerderheid (61%) van de onafhankelijk uitgevoerde onderzoeken ongunstige resultaten lieten zien.
Het is belangrijk om op te merken dat er tot op heden geen bewijs is van echte positieve effecten van de Nutri-Score op het onderliggende algoritme (FSA-NPS) in een volledig supermarktassortiment.
Het debat over de Nutri-Score blijft dus levend en er is meer onafhankelijk onderzoek nodig om de effectiviteit op de lange termijn te beoordelen. Als consument is het belangrijk dat je de Nutri-Score beschouwt als een hulpmiddel bij aankoopbeslissingen, maar niet als het enige criterium voor gezonde voeding.
Vanaf € 14,90
Vanaf € 12,90
De Nutri-Score heeft een revolutie veroorzaakt in de manier waarop we voedsel beoordelen en kiezen. De eenvoudige, kleurgecodeerde presentatie maakt het makkelijk om gezondere keuzes te maken. De Nutri-Score heeft een impact op ons winkelgedrag en helpt ons om snel de voedingskwaliteit van producten te vergelijken. In de toekomst zal de Nutri-Score waarschijnlijk evolueren om nog beter aan te sluiten bij voedingsaanbevelingen. Uiteindelijk is de Nutri-Score een nuttig hulpmiddel om ons te helpen beter geïnformeerde beslissingen te nemen, maar het moet worden gebruikt in combinatie met uitgebreide voedingskennis
Bronnen:
1) National Library of Medicine, "Fantastic Foods and Where to Find Them-Advantages and Disadvantages of Nutri-Score in the Search for Healthier Food," URL: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9694186/ (laatst bekeken: 16/09/2024)
2) National Library of Medicine: "Evaluation of Nutri-Score in Relation to Dietary Guidelines and Food Reformulation in The Netherlands", URL: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8704310/ (laatst geraadpleegd: 16/09/2024)
3) National Library of Medicine: "Nutri-Score: Awareness, Perception and Self-Reported Impact on Food Choices among French Adolescents", URL: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9370257/ (laatst geraadpleegd: 16/09/2024)
4) MRI: "Nature Food-publicatie over de herziening van het Nutri-Score-algoritme", URL: https://www.mri.bund.de/en/news/news/short-message/nature-food-publication-on-the-revision-of-the-nutri-score-algorithm/ (laatst geraadpleegd: 16/09/2024)
Beeldbron © stock.adobe.com: iagodina, serhiipanin
